ထရြိဳင္ ၊ အတၱလန္တစ္နွင့္ ေဘဘီလံုျမိဳ႔ၾကီးမ်ားသည္ အလြန္ထူးဆန္းျပီး ဒ႑ာရီဆန္လွသည္ ။ယင္းျမိဳ႔ၾကီးမ်ားအေၾကာင္း ေရွးေဟာင္းသမိုင္းစာမ်ားနွင့္ ရိုးရာပံုျပင္မ်ားတြင္သာ တည္ရွိခဲ႔သည္။ပါးစပ္ရာဇ၀င္အရ အဆိုပါျမိဳ႔ၾကီးမ်ားမွာ ခန္းနားတဲ႔ နန္းေတာ္ ၊ စည္ကားလွေသာေစ်းတန္းမ်ား ၊ အဖိုးတန္လွေသာ ရတနာမ်ားရွိသည္တဲ႔ ဆရာေဖျမင့္ ဘာသာျပန္ထားတဲ႔
'' ေဘဘီလံုမွာအခ်မ္းသာဆံုးပုဂၢိဳလ္'' ၀တၱဳေလးအရေတာ့ ေဘဘီလံုျမိဳ႔ အေၾကာင္း အနဲအက်ဥ္း ဖတ္ဖူးတယ္ေပါ့ ေငြလက ေရွးေဟာင္းျမိဳ႔ေတာ္ေတြ
လူေတြအေၾကာင္းသိပ္စိတ္၀င္စားတာေလ ဟိုးယခင္က ထြန္းကားခဲ႔တဲ႔ တျခားက်န္ေနေသးတဲ႔ ျမိဳ႔ေလးေတြကိုလဲ ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္လားေနာ္
ိ၁- ထရြိဳင္း
ဤဒ႑ာရီဆန္လွေသာ ျမိဳ႔ေလး၏ အၾကြင္းအက်န္မ်ားကို ၁၉ ရာစုအတြင္း တူရကီနိုင္ငံ အနာတိုလီယာေဒသတြင္ ရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ႔သည္။ဒ႑ာရီတို႔အရ ဂရိတို႔သည္ အဆိုပါျမိဳ႔အား ျပာပံုအတိျဖစ္ေအာင္
မီးရွိဳ႔ပစ္ခဲ႔ၾကသည္ဟုဆိုသည္။ ေရွးေဟာင္းသုေတသနပညာရွင္မ်ားသည္ ၆.၁
မီတာျမင့္ေသာ နံရံၾကီး ကို ဟာဆာလစ္တြင္ ေတြ႔ရွိခဲ႔သည္။ ယင္းေနရာတြင္
တစ္ခ်ိန္က ျမိဳ႔ၾကီးကိုးျမိဳ႔တည္ရွိခဲ႔ျပီး ယင္းတို႔ထဲမွ တစ္ျမိဳ႔သည္ ထရြိဳင္ျမိဳ႔ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္..
၂-ေဘဘီလံု
ေဘဘီလံုျမိဳ႔၏ တြဲေလာင္းက်ေနေသာ ဥယာဥ္မ်ားသည္ ေဘဘီလံုျမိဳ႔အေနျဖင့္ အလြန္ထြန္းကားေသာ နိုင္ငံျဖစ္ခဲ႔ေၾကာင္း သက္ေသျပသည့္ ကမၻာေက်ာ္ သေကၤတမ်ားပင္ ျဖစ္ေပေတာ့သည္။ ေဘဘီလံုျမိဳ႔၏
ခမ္းနားၾကီးက်ယ္မွု႔ကို သက္ေသထင္ရွား ျမင္ေတြ႔ခဲ႔ျခင္း မရွိေသာ္လည္း
ေက်ာ္ၾကားလွေသာ သမိုင္းပညာရွင္ ဟီရိုေဒါက္တက္စ္က ေဘဘီလံု၏
သမိုင္းေၾကာင္းမ်ားကိုေရးသားခဲ႔သည္။ ေဘဘီလံုျမိဳ႔ေတာ္၏ အုတ္ခဲနံရံမ်ားကို ၁၉ ရာစုတြင္ ရွာေဖြ ေတြ႔ရွိခဲ႔သည္။သို႔ေသာ္
ေျမာက္ဘက္နန္းေတာ္၏ အပ်က္အစီးမွ်သာျဖစ္သည္။ ေဘဘီလံုျမိဳ႔ေတာ္ အစ္ရွ္တာ
ဂိတ္၀ၾကီးမွ အတံုးအခဲမ်ားကို ဘာလင္ျမိဳ႔ရွိ ပါဂါမြန္ျပတိုက္တြင္
စုေဆာင္းျပသထားသည္။
'' ေဘဘီလံုမွာအခ်မ္းသာဆံုးပုဂၢိဳလ္
လူေတြအေၾကာင္းသိပ္စိတ္၀င္စားတာေ
ိ၁- ထရြိဳင္း
ဤဒ႑ာရီဆန္လွေသာ ျမိဳ႔ေလး၏ အၾကြင္းအက်န္မ်ားကို ၁၉ ရာစုအတြင္း တူရကီနိုင္ငံ အနာတိုလီယာေဒသတြင္ ရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ႔သည္။ဒ႑ာရီတို႔
မီးရွိဳ႔ပစ္ခဲ႔ၾကသည္ဟုဆိုသည္။ ေရွးေဟာင္းသုေတသနပညာရွင္မ်ားသည္ ၆.၁
မီတာျမင့္ေသာ နံရံၾကီး ကို ဟာဆာလစ္တြင္ ေတြ႔ရွိခဲ႔သည္။ ယင္းေနရာတြင္
တစ္ခ်ိန္က ျမိဳ႔ၾကီးကိုးျမိဳ႔တည္ရွိခဲ႔ျပီ
၂-ေဘဘီလံု
ေဘဘီလံုျမိဳ႔၏ တြဲေလာင္းက်ေနေသာ ဥယာဥ္မ်ားသည္ ေဘဘီလံုျမိဳ႔အေနျဖင့္ အလြန္ထြန္းကားေသာ နိုင္ငံျဖစ္ခဲ႔ေၾကာင္း သက္ေသျပသည့္ ကမၻာေက်ာ္ သေကၤတမ်ားပင္ ျဖစ္ေပေတာ့သည္။ ေဘဘီလံုျမိဳ႔၏
ခမ္းနားၾကီးက်ယ္မွု႔ကို သက္ေသထင္ရွား ျမင္ေတြ႔ခဲ႔ျခင္း မရွိေသာ္လည္း
ေက်ာ္ၾကားလွေသာ သမိုင္းပညာရွင္ ဟီရိုေဒါက္တက္စ္က ေဘဘီလံု၏
သမိုင္းေၾကာင္းမ်ားကိုေရးသားခဲ႔
ေျမာက္ဘက္နန္းေတာ္၏ အပ်က္အစီးမွ်သာျဖစ္သည္။ ေဘဘီလံုျမိဳ႔ေတာ္ အစ္ရွ္တာ
ဂိတ္၀ၾကီးမွ အတံုးအခဲမ်ားကို ဘာလင္ျမိဳ႔ရွိ ပါဂါမြန္ျပတိုက္တြင္
စုေဆာင္းျပသထားသည္။
ဘီစီ ၁၅၀၀ တစ္၀ိုက္က မီးေတာင္ေပါက္ကြဲမွု႔ေၾကာင့္ နစ္ျမဳပ္ေပ်ာက္ကြယ္သြားျခင္းမရွ
ေၾကြထည္လက္ရာမ်ားကို ဂရိနိုင္ငံ ဆန္တိုရီနီ ကြ်န္းေပၚတြင္ ေတြ႔ရွိခဲ႔ရ
သည္။ ျပင္းထန္ေသာ မီးေတာင္ေပါက္ကြဲမွု႔က အဆိုပါကြ်န္း၏ ၾကီးမားလွေသာ
အစိတ္အပိုင္းကိုပင္လယ္ေရ ေအာက္သို႔ နစ္ျမဳပ္ေစခဲ႔ျခင္းျဖစ္သည္။
အဆိုပါျမိဳ႔ကို ဒ႑ာရီလာ အတၱလန္တစ္ျမိဳ႔ေတာ္ဟု ယူဆၾကသူမ်ား
ရွိသည္။
၄-မာခ်ဴးပစ္ခ်ဴး
၁၅၃၀ ျပည့္လြန္နွစ္မ်ားအတြင္း ထင္ရွားခဲ႔သည့္ အင္ကာအင္ပါယာ၏ အပ်က္အစီးမ်ားနွင့္အတူ ေတြ႔ရွိရ သည္။ မာခ်ဴးပစ္ခ်ဴးသည္ လူတို႔၏ အမွတ္သညာထဲမွ လံုးလံုးလ်ားလ်ား ေပ်ာက္ကြယ္ေနခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ၁၉၁၁
ခုနွစ္တြင္ အေမရိကန္ ေလ့လာစူးစမ္းေရးသမား ဟီရမ္ဘင္ဂမ္သည္ အင္ကာတို႔၏
ေပ်ာက္ဆံုးေန ေသာျမိဳ႔ေတာ္ကို ျပန္လည္ရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ႔သည္။ ယင္းေနာက္
အဆိုပါျမိဳ႔ေတာ္ကို တစ္ကမၻာလံုးက စိတ္၀င္စား လာၾကသည္။ ယခုအခါ
ရွု႔မျငီးဖြယ္လွပသည့္ ေလွကားထစ္မ်ားသည္ ကမၻာတစ္၀န္းလံုးမွ ကမၻာလွည့္
ခရီးသည္မ်ား လာေရာက္ၾကည့္ရွု႔ရာ ေနရာျဖစ္လာသည္။
၅-ပီထရာ
နွင္းဆီေသြးေရာင္ ေရွးေဟာင္းျမိဳ႔ေတာ္သည္ ေတာင္တန္းမ်ားအၾကား နစ္ျမဳပ္ေနခဲ႔သည္။ ကမၻာလွည့္ ခရီးသည္မ်ားသည္ အဆိုပါအံ့ဘနန္း ေနရာသို႔ ေရာက္ရွိရန္ အလြန္က်ဥ္းေျမာင္းေသာ
ေတာင္ကမ္းပါးလမ္း မွ ၁ ဒသမ ၆ ကီလိုမီတာခန္႔ လမ္းေလွ်ာက္သြားရသည္။
အဆိုပါျမိဳ႔ေတာ္တြင္ သခၤ်ိဳင္းဂူေပါင္း ၁၀၀၀ ၊ ယဇ္ပူေဇာ္ရာ
စင္ျမင့္တစ္ခုနွင့္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္း
ဂ်ိဳဟမ္ဘာ့ခ္ဟက္ဒ္က ၁၈၁၂ ခုနွစ္တြင္ ျပန္လည္ရွာေဖြ ေတြ႔ရွိျခင္း မရွိခင္
၄င္းကို ဘီဒူအင္က သိခဲ႔ၾကသည္။
၆-ေအာ္ရာဒါဆာဂလိန္း
အထက္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ႔ေသာ အျခားေရွးေဟာင္းျမိဳ႔မ်ားနွင့္
မည္သည့္သက္ရွိတစ္စံုတစ္ရာမွ က််န္ရစ္ခဲ႔ျခင္းမရွိေတာ့ေပ။ယင္
အဆိုပါေနရာတြင္ အမွတ္တရပြဲေတာ္မ်ား က်င္းပခဲ႔သည္။
၇-ကာေသ့ဂ်္
ရြ႔ံေဆးျဖဴမ်ားျဖင့္ တည္ေဆာက္ထားေသာ ေရွးေဟာင္းဆိပ္ကမ္းျမိဳ႔ျဖစ္သည္
တြင္ ေနာက္ထပ္တစ္ၾကိမ္ အာရပ္တို႔၏ တိုက္ခုိက္ဖက္စီးမွု႔ကို ခံရျပန္သည္။
ျမိဳ႔ေတာ္၏ အပ်က္အစီးမ်ားသည္ တူနီးရွားနိုင္ငံ ဘာဆာေတာင္ကုန္းတစ္ေလွ်ာက္
ျပန္႔က်ဲက််န္ရစ္ဆဲ ျဖစ္သည္။
၈-တီေကာ
မာယာယဥ္ေက်းမွု႔ထြန္းကားရာ ျမိဳ႔ေတာ္ျဖစ္ျပီး တစ္ခ်ိန္က အေဆာက္အအံုေပါင္း ၄,၀၀၀နွင့္ ေနထိုင္သူ ေပါင္း ၉၀,၀၀၀ ရွိခဲ႔သည္။ တီေကာျမိဳ႔ေတာ္သည္ ေအဒီ ၉၀၀ ခန္႔တြင္ အံ့ဖြယ္လူသူကင္းမဲ႔သြားခဲ႔သည္။
ယင္းေနာက္ နွစ္ေပါင္း ၁၀၀၀ ေက်ာ္ၾကာ ေတာအုပ္ၾကီးက ၀ါးျမိဳထားခ႔ဲသည္ ။ ၁၉
ရာစုေရာက္မွသာ ဥေရာပ စူးစမ္းေလ့လာေရးသမားမ်ားက
ျပန္လည္ရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ႔ျခင္း ျဖစ္သည္။
၉-ကူးလပ္
ပီရူးနိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းေတာအုပ္ထဲ ေပ်ာက္ကြယ္ေနေသာျမိဳ႔ျဖစ္သည္။ သူ၏ခံတပ္ နံရံမ်ားသည္ အင္ကာယဥ္ေက်းမွု႔ထက္ ေစာစြာတည္ရွိခဲ႔ျခင္းျဖစ္သည္။ ၄င္းျမိဳ႔တြင္ေနထိုင္ခဲ႔သူမ်ား
ေက်ာင္းေတာ္မ်ားနွင့့္ သခၤ်ိဳင္းဂူမ်ားကို တည္ေဆာက္ခဲ႔ ျပီး ပတ္ခ်ာလည္တြင္ ၁
ဒသမ ၈မီတာအလ်ားရွိ ေက်ာက္တံုးနံရံရွိသည္။
၁၀- အန္ေကာ
ကေမၻာဒီးယားနိုင္ငံ ေတာနက္ထဲတြင္ရွိေသာ ဧရာမျမိဳ႔ေတာ္ျဖစ္သည္။ ခမာအင္ပါယာ၏ ျမိဳ႔ေတာ္ၾကီး ျဖစ္သည္။လြန္ခဲ႔ေသာ နွစ္ေပါင္း ၁၄၀က ျပင္သစ္စူးစမ္းေလ့လာေရးသမား အြန္နရီ မိုေဟာ့ကရွာေဖြေတြ႔ရွိ
ခဲ႔သည္။ျမို႔ေတာ္တစ္ခုလံုးတြင္ ၉ ရာစုမွ ၁၄ ရာစုအတြင္း တည္ေဆာက္ခဲ႔သည့္
ခိုင္ခံံံ့ေသာ ဘုရားေက်ာင္း ေတာ္မ်ားရွိသည္။
--
အေသ၀နာ စ ဗာလာနံ၊ ပ႑ိတာနဥၥ ေသ၀နာ။
ပူဇာ စ ပူဇေနယ်ာနံ၊ ဧတံ မဂၤလ မုတၱမံ။
သူမုိက္ကုိ မမွီ၀ဲ မဆည္းကပ္ျခင္း ၊
ပညာရွိသူကုိမွီ၀ဲဆည္းကပ္ျခင္း ၊
ပူေဇာ္ထုိက္သူကုိ ပူေဇာ္ျခင္း ၊
ဤတရား သုံးပါးကျမတ္ေသာမဂၤလာပါ....
ေမာင္ခ်မ္းငယ္ဆယ့္ခြန္
No comments:
Post a Comment